Liquidatie BV
Liquidatie BV is het beëindigingsproces van een besloten vennootschap of ander rechtspersoon. Voor de werkelijke beëindiging dient eerst een ‘ontbindingsbesluit’ te worden genomen. Na het ontbindingsbesluit wordt een zogenaamde ‘liquidatie BV’ of ‘vereffening’ doorlopen.
Naast deze beëindiging door een vereffeningsprocedure (liquidatie BV), bestaat voor een rechtspersoon ook een mogelijkheid voor een zogenaamde turboliquidatie beëindiging. Bij een turboliquidatie wordt, wegens gebrek aan baten, het vereffeningsproces c.q. de liquidatie overgeslagen.
Ga snel naar:
Ontbindingsbesluit voor liquidatie BV
Om een rechtspersoon te ontbinden is een officieel besluit nodig van:
- De algemene aandeelhoudersvergadering (AVA) van een BV of NV.
- De ledenvergadering van een vereniging, coöperatie of onderlinge waarborgmaatschappij.
- Het bestuur van een stichting.
Eventuele specifieke regelingen rondom ontbinding zijn soms opgenomen in de statuten van de rechtspersoon. Het is daarom nuttig deze vooraf grondig door te nemen. De ontbinding van een rechtspersoon treedt in op het besluitmoment of volgens het besluit op een toekomstig moment. Het kan geen terugwerkende kracht hebben.
Een ontbindingsbesluit is in principe definitief. De rechter kan deze slechts bij uitzondering herroepen. Met het ontbindingsbesluit wordt ook de route voor beëindiging gekozen. Van het ontbindingsbesluit moet melding worden gedaan bij het Handelsregister. Bij de ontbinding treedt het bestuur meestal direct uit hun functie. Dit is ook het moment om het bestuur decharge te verlenen.
Andere vormen van ontbinding
Het ontbindingsbesluit, als hierboven toegelicht, is de meest gebruikelijke vorm van ontbinding. Daarnaast zijn er drie minder voorkomende methodes, dit zijn:
- Als er geen leden meer zijn bij een vereniging, coöperatie of onderlinge waarborgmaatschappij wordt deze volgens de wet ontbonden.
- Bij een bepaalde gebeurtenis, als bepaald in de statuten van de betreffende rechtspersoon.
- Wanneer een rechtspersoon bepaalde verplichtingen niet nakomt is de Kamer van Koophandel (KvK) verplicht de rechtspersoon te ontbinden. Dit wordt alleen toegepast bij twee of meer van de volgende overtredingen:
- minstens een jaar zijn geen bestuurders ingeschreven of zijn de bestuurders onbereikbaar of overleden;
- gedurende minstens een jaar zijn voor de vennootschap geen jaarstukken gedeponeerd;
- na aanmaning door de Belastingdienst, is er door de vennootschap minstens een jaar geen vennootschapsbelastingaangifte gedaan;
- de rechtspersoon is niet meer bereikbaar op het ingeschreven adres terwijl er ook geen adreswijziging is doorgegeven.
Door rechter verplichte liquidatie BV
De rechter kan een ontbinding, via liquidatie of zelfs turbo-liquidatie, verplichten. Dit kan bijvoorbeeld bij:
- handelen in strijd met de openbare orde;
- handelen in strijd met de statuten;
- het niet kunnen bereiken van de doelstellingen wegens gebrek aan baten;
- het niet (meer) halen van het minimum eigen vermogen.
In deze gevallen benoemt de rechter de vereffenaar, of bij een verwacht negatief saldo de curator.
Vereffenaar
Na het ontbindingsbesluit wordt een vereffenaar benoemd. In de meeste gevallen is dat de zittende bestuurder. Maar ook een derde kan tot vereffenaar worden benoemd. Wanneer de rechtspersoon zelf geen vereffenaar benoemt, kan de rechter dat doen. Deze benoeming van een of meerdere vereffenaars dient te worden doorgegeven aan het Handelsregister.
De taak van de vereffenaar is de lopende zaken en de boedel af te wikkelen. Dit door het innen van vorderingen, het te gelde maken van de activa en betalen van de schulden. Dat kan een best lastig en tegenvallend proces zijn. Want het komt meer dan eens voor dat debiteuren bij ontbinding niet of minder betalen. Wel of niet met een geldige reden. Daarnaast zal de opbrengst van de verkoop van activa voor een deel alleen de liquidatie- of executiewaarde bedragen. Een vooraf ingezette liquidatie kan zo maar betekenen dat de eigenaar geld moet bijstorten of er toch faillissement aangevraagd moet worden.
Beëindiging via liquidatie
De vereffenaar stelt aan het einde van de vereffening (liquidatie BV) een ‘rekening en verantwoording’ op. Wanneer er een overschot is en daar twee of meer partijen voor in aanmerking komen, moet de vereffenaar tevens een ‘plan van verdeling’ opstellen. Deze stukken dienen bij het Handelsregister te worden ingediend. Daarnaast moeten deze nog elders worden bewaard. De vereffenaar moet in advertentie in een landelijk dagblad bekend maken waar deze stukken ter inzage liggen.
Wanneer een crediteur of gerechtigde tot het overschot het met deze stukken niet eens is, heeft deze twee maanden tijd voor een zogenaamd ‘verzet’. Dit verzet gaat via een verzoekschrift aan de rechtbank. Wanneer verzet is uitgebleven verzoekt de vereffenaar de rechtbank om een verklaring van non-verzet bij de rechtbank.
Na ontvangst daarvan keert de vereffenaar het eventueel batig saldo uit conform het plan van verdeling. Wanneer een rechter betrokken is geweest bij de vereffening (zoals wegens verzet), moet de vereffenaar een maand na het einde van de vereffening aan de rechter rekening en verantwoording van het beheer doen.
Heropening liquidatie
Wanneer na beëindiging van de rechtspersoon nog schulden of baten blijken te bestaan, kan de vereffening worden heropend. De belanghebbende, vaak een schuldeiser, dient dan een verzoekschrift in bij de rechtbank. De verzoeker dient daarbij aan te tonen dat een bepaalde bate niet is vereffend. Of dat er ten onrechte een liquidatiesaldo is uitgekeerd. De rechter beoordeeld dan of de verzoeker voldoende belang heeft bij de heropening. Wanneer de rechter de vereffening (liquidatie BV) heropend herleeft de rechtspersoon. Maar de rechtspersoon blijft ontbonden. De rechter benoemd dan een vereffenaar om de vereffening af te wikkelen. Daarbij kan een ten onrecht uitgekeerd liquidatiesaldo worden teruggevorderd.
Liquidatie BV bij een negatief saldo
Wanneer de vereffenaar merkt dat de liquiditeit onvoldoende is om de schulden te voldoen dient hij in principe faillissement aan te vragen. Vanaf dat moment gelden de regels rondom faillissement. De curator neemt dan de taken over van de vereffenaar.
Wanneer alle bekende schuldeisers er echter vooraf mee instemmen dat de vereffening doorgaat zonder faillissement vervalt de faillissementsroute en kan de vereffenaar doorgaan.
Beëindiging via turboliquidatie
Wanneer er geen huidige of toekomstige baten zijn, kan ook worden overgegaan tot een turboliquidatie. Bij een turboliquidatie ontbreekt het vereffeningsdeel van de normale liquidatie. Artikel 2:19 lid 4 BW omschrijft dat na een ontbindingsbesluit de onderneming ophoudt te bestaan voor zover de vennootschap geen baten meer heeft. Indien dit feit zich voordoet kan de bestuurder opgaaf doen van het einde van de rechtspersoon bij het Handelsregister. Baten zijn alle op geld waardeerbare activa van de betreffende rechtspersoon.
Wanneer een crediteur aannemelijk kan maken dat wel baten in de onderneming aanwezig waren of komen, kan de rechter besluiten een vereffenaar aan te stellen of een curator te benoemen. Een reële claim voor bestuurdersaansprakelijkheid (door de curator richting voormalige bestuurder) kan bijvoorbeeld al een bate vormen.
Een turboliquidatie is niet toegestaan bij de rechtspersoon EESV (Europees Economisch Samenwerkingsverband), met een statutaire zetel in Nederland. Bij een EESV moet altijd een vereffeningsprocedure plaatsvinden.
Voordelen van turboliquidatie
De voordelen van turboliquidatie ten opzichte van normale liquidatie zijn:
- Het is de snelste en goedkoopste wijze om een rechtspersoon te beëindigen;
- Het is niet nodig om een rekening en verantwoording en een plan van verdeling te maken;
- Er is naast de uitschrijving uit het Handelsregister geen inzage- en publicatieplicht;
- Er hoeft geen vereffenaar of, bij een negatieve boedel, curator te worden benoemd.
Voornamelijk vanwege deze voordelen worden momenteel twee op de drie rechtspersoon ontbonden via een turboliquidatie.
Nadelen van turboliquidatie
Nadelen van een turboliquidatie ontstaan wanneer:
- De turboliquidatie voor oneigenlijke doelen wordt gebruikt (misbruik). Er is dan een grotere kans op persoonlijke aansprakelijkheid van de bestuurder;
- Naderhand wordt aangetoond dat er toch baten aanwezig zijn of waren kan de vennootschap weer tot leven komen. Er wordt dan waarschijnlijk een buitenstaander tot vereffenaar benoemd;
- Naderhand wordt aangetoond dat er toch baten aanwezig zijn of waren kan de vennootschap weer tot leven komen. Er kan dan eventueel ook een faillissement worden aangevraagd.
Nieuwe vereisten turbo liquidatie per 15 november 2023
- Bestuurders moeten binnen 14 dagen na een turboliquidatie financiële informatie (balans, staat van baten en lasten en jaarrekeningen) deponeren in het Handelsregister;
- Het bestuur moet tevens schriftelijk aangeven waarom er geen baten meer waren en hoe eerder vermogen is verdeeld;
- De bestuurders moeten direct (onverwijld) melden dat deze stukken zijn gedeponeerd.
Liquidatie voorbereiding
Het wordt aanbevolen de liquidatie goed voor te bereiden voordat stappen worden ondernomen of dit wordt gecommuniceerd. Zo is het nuttig om alle contracten en voorwaarden te inventariseren en door te nemen. Zo weet je waar je rekening mee moet houden als deze worden opgezegd of worden ontbonden. En zeg deze tijdig op.
Een andere stap die overwogen kan worden, is om vooraf eerst over te gaan tot een crediteurenakkoord of liquidatie akkoord via een WHOA-procedure. Op deze wijze kunnen het aantal schulden worden beperkt voordat de liquidatiefase in wordt gegaan.
Het vooraf opschonen van de balans geeft meer duidelijkheid welke beëindigingsmethode het beste kan worden toegepast.
Pas op met verplichtingen en betalingen
Wanneer de rechtspersoon weet dat deze gaat stoppen, is het niet meer toegestaan verplichtingen aan te gaan waarvan het te verwachten is dat de bijbehorende verplichtingen niet meer betaald kunnen worden. Gebeurt dat toch, dan kan de bestuurder aansprakelijk zijn.
Wanneer het niet zeker is dat er voldoende baten zijn om alle schulden te betalen, is het raadzaam voorzichtig te zijn met betalingen. Ook bij selectieve betalingen is er namelijk kans dat u bepaalde schuldeisers benadeelt. En dat kan eveneens bestuurdersaansprakelijkheidsrisico’s met zich meebrengen.
Communicatie van de liquidatie BV
In het liquidatieproces dient de rechtspersoon de woorden ‘in liquidatie’ achter de bedrijfsnaam te voeren. Dit om derden duidelijk te maken dat de rechtspersoon bezig is zichzelf op te heffen.
Maar buiten deze algemene aanduiding is het wenselijk om de direct belanghebbenden rechtstreeks te informeren. Deze communicatie kan individueel of per groep van belanghebbenden plaatsvinden.
Individuele communicatie, of zelfs overleg, is gewenst bij partijen die mogelijk schade lijden door de ontbinding. Denk aan werknemers, verhuurders, financiers en leveranciers.
Ontslag medewerkers
Indien er medewerkers zijn moet u voor de ontbinding ontslag voor hen regelen. Hierbij dient naast de algemene arbeidswetgeving ook rekening gehouden te worden met regels uit een mogelijk toepasselijke CAO. Ontslag kan op de volgende manieren:
- Eigen opzegging door de werknemer. U hoeft dan geen transitievergoeding te betalen. Samen kunt u afspreken of wordt afgeweken van de geldende opzegtermijn.
- Ontslag met wederzijds goedvinden. Via een vastellingsovereenkomst worden zaken als transitievergoeding en opzegtermijn geregeld. Mogelijk is een sociaal plan voor al het personeel overeengekomen.
- Ontslagvergunning via het UWV. Een ontslagaanvraag wegens bedrijfseconomische redenen, en daar is bij ontbinding bijna altijd spraken van, dient verplicht via het UWV te lopen. Hiervoor geldt een specifieke procedure. Wanneer het meer dan 20 medewerkers betreft dienen de collectief ontslag regels te worden gevolgd. Indien de ontslagaanvraag wordt afgewezen, kan een kantonrechterprocedure worden opgestart.
Uitschrijven handelsregister en opzeggingen
Via de Kamer van Koophandel moet de rechtspersoon worden uitgeschreven bij het Handelsregister. De KvK geeft dit automatisch door aan de Belastingdienst. Maar het is beter om ook zelfstandig de Belastingdienst te informeren.
Het kan handig zijn om vanuit de inkoopadministratie van de laatste twee jaar een lijst te maken van mogelijke verplichtingen en leveranciers welke u op moet zeggen. Van elk van deze op te zeggen verplichting dient gecontroleerd te worden wat de specifieke opzegregels zijn. Deze opzeggingen moeten zo veel mogelijk voor de liquidatie zijn afgewikkeld. Bedrijfschappen en Productschappen moeten niet worden vergeten en separaat worden opgezegd.
Fiscale attentiepunten
Als de rechtspersoon deel uitmaakt van een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting, dan leidt de beëindiging niet tot separate heffing. Indien er geen fiscale eenheid is, dan is er vennootschapsbelasting verschuldigd over de aanwezige stille en fiscale reserves.
Indien de aandeelhouder een vennootschap is, dan wordt er over het ontvangen dividend geen vennootschapsbelasting geheven op grond van de deelnemingsvrijstelling. Wanneer er een liquidatieverlies is, dan is het verlies aftrekbaar op grond van de liquidatieverliesregeling. Volgens een wetsvoorstel worden vanaf 1 januari 2021 stakingsverliezen boven de € 5 miljoen beperkt. Wij adviseren bij verwachte grote liquidatieverliezen contact op te nemen met uw of onze fiscaal adviseur.
Wanneer de aandelen in privé eigendom zijn, dan is over de liquidatie-uitkering, waarbij meer wordt uitgekeerd dan wat oorspronkelijk is gestort op de aandelen, aanmerkelijk belangheffing verschuldigd. De dividendbelasting is dan de voorheffing. Mocht er echter een liquidatieverlies zijn, dan is dat verlies aftrekbaar.
Specifiek voor zelfstandige ondernemers
Bij een bedrijfsbeëindiging van een eenmanszaak, maatschap of vennootschap onder firma moet er een afrekening gemaakt worden met de Belastingdienst. Fiscaal heet een dergelijke bedrijfsbeëindiging staking van een onderneming. Hier kunnen stakingswinst en een desinvesteringsbijtelling ontstaan. Stakingswinst wordt progressief belast. Maar er geldt wel een stakingswinstvrijstelling.
Zelfstandige ondernemers kunnen in aanmerking komen voor een financiële ondersteuning door de gemeente. Dit op grond van het Besluit Bijstandsvoorziening Zelfstandigen (BBZ) of de Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte Zelfstandigen (IOAZ). Mochten vorige ondersteuningsmaatregelen voor u niet gelden, dan kunt u mogelijk via de gemeentelijke sociale dienst op basis van de Wet Werk en Bijstand (WWB) een bijstandsuitkering aanvragen.
Bewaren administratie
Na de ontbinding of bedrijfsbeëindiging dient de basisadministratie nog minimaal 7 jaar bewaard te worden. Gegevens over onroerende zaken (denk aan bedrijfspanden) moet u 10 jaar bewaren. De basisadministratie bestaat uit: informatie over de voorraad, het grootboek, de loon- voorraad-, debiteuren- en crediteuren administratie en de in- en verkoopgegevens. De bewaarplicht geldt naast de afgedrukte bestanden ook voor computerprogramma’s en -bestanden. De bewaarder van deze gegevens dient door te worden gegeven aan het Handelsregister.
Wat kunnen wij voor u betekenen
Insolving heeft een team van ervaren specialisten op wie u bij een gewenste ontbinding een beroep kunt doen. Een aantal voorbeelden van wat we voor u kunnen betekenen:
- Advies over de te volgen, juiste route bij de -voorgenomen- ontbinding van uw organisatie;
- Het adviseren en begeleiden in de voorfase van ontbinding;
- Het opzetten en begeleiden van een onderhands akkoord;
- Het samen met u opstellen van een ontbindingsstappenplan;
- Opstellen van de ontbindingsnotulen van de AVA;
- De aandeelhouder, het bestuur of de vereffenaar het gehele traject begeleiden;
- Het adviseren van bestuurders ter voorkoming van (claims op grond van) bestuurdersaansprakelijkheid;
- Uitvoering van het gehele formele proces van beëindiging;
- Het optreden als vereffenaar;
- Het namens een crediteur instellen van verzet komen tegen een turbo liquidatie, rekening en verantwoording of plan van verdeling;
- Het namens een crediteur het ontbindingsbesluit aanvechten;
- Het namens een crediteur het bestuur van de ontbonden rechtspersoon aansprakelijk stellen.